Službeni glasnik BiH, broj 77/16
Ovaj akt nije unešen na bosanskom jeziku.
Ustavni sud Bosne i Hercegovine u predmetu broj
U 3/13, na osnovu člana VI/3.a) Ustava Bosne i Hercegovine, člana 57. stav (3), člana 61. st. (5) i (6) i člana 72. stav (6) Pravila Ustavnog suda Bosne i Hercegovine - prečišćeni tekst ("Službeni glasnik Bosne i Hercegovine" broj 94/14), u sastavu:
Mirsad Ćeman, predsjednik
Mato Tadić, potpredsjednik
Zlatko M. Knežević, potpredsjednik
Margarita Caca-Nikolovska, potpredsjednica
Tudor Pantiru, sudija
Valerija Galić, sutkinja
Miodrag Simović, sudija
Constance Grewe, sutkinja
Seada Palavrić, sutkinja
na sjednici održanoj 30. septembra 2016. godine donio je
RJEŠENJE
Utvrđuje se da Narodna skupština Republike Srpske nije izvršila Odluku Ustavnog suda Bosne i Hercegovine broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine.
Utvrđuje se da odredba člana 3.b) Zakona o praznicima Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 43/07) prestaje da važi narednog dana od dana objavljivanja ovog rješenja u "Službenom glasniku Bosne i Hercegovine".
U skladu sa članom 72. stav (6) Pravila Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, ovo rješenje dostavlja se Tužilaštvu Bosne i Hercegovine.
Rješenje objaviti u "Službenom glasniku Bosne i Hercegovine", "Službenim novinama Federacije Bosne i Hercegovine", "Službenom glasniku Republike Srpske" i "Službenom glasniku Brčko distrikta Bosne i Hercegovine".
OBRAZLOŽENJE
1. Ustavni sud Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Ustavni sud) je Odlukom broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine usvojio zahtjev Bakira Izetbegovića, člana Predsjedništva Bosne i Hercegovine, za ocjenu ustavnosti člana 3.b) Zakona o praznicima Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 43/07). Predmetnom odlukom je utvrđeno da član 3.b) Zakona o praznicima Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 43/07) nije u skladu sa članom I/2. Ustava Bosne i Hercegovine, članom II/4. Ustava Bosne i Hercegovine u vezi sa članom 1.1. i članom 2.a) i c) Međunarodne konvencije o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije i članom 1. Protokola broj 12 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, te je naloženo Narodnoj skupštini Republike Srpske da, u skladu sa članom 61. stav (4) Pravila Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, u roku od šest mjeseci od dostavljanja ove odluke, usaglasi član 3.b) Zakona o praznicima Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 43/07) sa Ustavom Bosne i Hercegovine. Također, predmetnom odlukom je naloženo Narodnoj skupštini Republike Srpske da, u skladu sa članom 72. stav (5) Pravila Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, u roku iz prethodnog stava, obavijesti Ustavni sud Bosne i Hercegovine o preduzetim mjerama s ciljem izvršenja ove odluke.
2. Odluka Ustavnog suda broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine dostavljena je Narodnoj skupštini Republike Srpske 25. decembra 2015. godine, od kada je Narodnoj skupštini Republike Srpske počeo teći rok od šest mjeseci za usklađivanje člana 3.b) Zakona o praznicima Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 43/07) sa Ustavom Bosne i Hercegovine.
3. Ustavni sud konstatira da je rok za izvršenje Odluke broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine Narodnoj skupštini Republike Srpske istekao 25. juna 2016. godine.
4. Narodna skupština Republike Srpske je dopisom, koji je zaprimljen 31. decembra 2015. godine, obavijestila Ustavni sud da je zaprimila predmetnu odluku 25. decembra 2015. godine, te u dopisu navela sljedeće: "1. Smatramo da je nekorektno to što je u dopisu kojim nam dostavljate pomenutu odluku kao primalac akta navedena 'Narodna skupština RS'. Poštujući Ustav Republike Srpske i Ustav Bosne i Hercegovine podsjećamo da je bila obaveza da se navede zvanični naziv zakonodavne institucije Republike Srpske, kao jednog od dva ravnopravna entiteta od kojih se sastoji Bosna i Hercegovina. 2. Smatramo da smo, shodno Pravilima Ustavnog suda Bosne i Hercegovine ('Službeni glasnik Bosne i Hercegovine' broj 94/14), Odluku trebali dobiti i na jeziku srpskog naroda i na ćiriličnom pismu, jer je Pravilima Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, u članu 6, utvrđena obaveza obezbjeđivanja ravnopravne upotrebe jezika i pisama koji su u službenoj upotrebi u Bosni i Hercegovini. Takođe, takav odnos morao je biti poštovan i prema izdvojenim mišljenjima sudija iz Republike Srpske, koja nisu data na jeziku srpskog naroda, što izaziva sumnju u njihovu autentičnost. 3. Postoji sumnja ili je eventualno samo slučajnost, da, iako je Odluka donesena 26. novembra 2015. godine, u Narodnu skupštinu Republike Srpske dostavljena je 25. decembra 2015. godine na dan vjerskog praznika hrvatskog naroda. 4. Smatramo da je, shodno Pravilima Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, neophodno da nam akt broj: U-3/13 od 22. decembra 2015. godine, kao i Odluku broj: U-3/13 od 26. novembra 2015. godine, dostavite i na jeziku srpskog naroda."
5. Ustavni sud je 29. januara 2016. godine odgovorio na navedeni dopis Narodne skupštine Republike Srpske, te je u svom odgovoru naveo sljedeće: "U skladu sa svojom ulogom garanta poštovanja Ustava Bosne i Hercegovine, Ustavni sud Bosne i Hercegovine vodi računa o dosljednom poštovanju prava i sloboda građana i kolektiviteta, uključujući i pravo na jezik i pismo. Članom 6. stav (1) Pravila Ustavnog suda BiH propisano je: 'U radu Ustavnog suda se osigurava ravnopravna upotreba jezika i pisama koji su u službenoj upotrebi u Bosni i Hercegovini.' U skladu sa navedenim, Odluka Ustavnog suda BiH broj U 3/13 objavljena je u 'Službenom glasniku Bosne i Hercegovine' broj 100/15 od 29. decembra 2015. godine, između ostalog, i na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu. Odluka je na isti način, tj. na tri jezika i dva pisma u službenoj upotrebi u Bosni i Hercegovini, dostavljena na objavu i službenim glasilima oba entiteta, te Brčko distrikta BiH, a to znači i 'Službenom glasniku Republike Srpske'. Dakle, s obzirom na to da je Ustavni sud samo dostavio odgovor bez ponovnog dostavljanja odluke, navedeni dopis Narodne skupštine Republike Srpske i odgovor Ustavnog suda nisu utjecali na rok za izvršenje predmetne odluke."
6. Također, Ustavni sud je svojim dopisom od 12. jula 2016. godine zatražio od Narodne skupštine Republike Srpske da u roku od 15 dana od prijema dopisa obavijesti ovaj sud o preduzetim mjerama s ciljem izvršenja Odluke o dopustivosti i meritumu broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine, te da uz obavještenje dostavi i odgovarajuće dokaze koji potvrđuju provođenje predmetne odluke Ustavnog suda.
7. Narodna skupština Republike Srpske je dopisom od 22. jula 2016. godine odgovorila na dopis Ustavnog suda, te je u svom dopisu navela: "Povodom vašeg pisma broj U-3/13 od 12. jula 2016. godine, kojim tražite da vas obavijestimo o preduzetim mjerama u cilju izvršenja Odluke o dopustivosti i meritumu broj U-3/13 od 26. novembra 2015. godine, obavještavamo vas o sjedećem: 'U skladu sa čl. 70 st. 1 Pravila Ustavnog suda BiH - prečišćeni tekst ('Službeni glasnik BiH', broj 94/14), Narodna skupština Republike Srpske je, 17.6.2016. godine, podnijela Zahtjev za preispitivanje Odluke Ustavnog suda BiH u predmetu broj U-3/13 od 26.11. 2015. godine. Narodna skupština Republike Srpske predložila je da Ustavni sud BiH, u skladu sa čl. 68. st. 1 Pravila Ustavnog suda BiH - prečišćeni tekst ('Službeni glasnik BiH', broj 94/14), preispita Odluku o dopustivosti i meritumu, u predmetu U-3/13 od 26.11.2015. godine, u redovnom postupku, jer je utvrđeno da postoje opravdani razlozi, u skladu sa Pravilima Ustavnog suda BiH (član 68. tačka 1.), odnosno da postoje činjenice koje po svojoj prirodi mogu odlučno uticati na ishod ovog ustavnosudskog spora, a koje, kad je odluka bila donesena, nisu bile poznate Ustavnom sudu BiH i nisu razumno ni mogle biti poznate strankama u skladu sa Pravilima. U tom smislu je, u utvrđenom roku, podnesen zahtjev Ustavnom sudu BiH za preispitivanje navedene odluke, koja je donesena preglasavanjem sudija iz reda srpskog i hrvatskog naroda, od strane dvoje sudija iz bošnjačkog i troje sudija stranaca, pa se dovodi u pitanje njihova objektivnost i nepristrasnost, a time i prihvatljivost i provodivost donesene odluke.'" U dopisu se, dalje, navodi: "Ustavni sud BiH od Narodne skupštine Republike Srpske traži da ga odmah, a najkasnije u roku od 15 dana, obavijestimo o preduzetim mjerama u cilju izvršenja njegove odluke o 9. januaru - Danu Republike Srpske. Ustavni sud, očigledno, to čini upravo na dan kada su u Republici Srpskoj sve političke stranke sa sjedištem u Republici Srpskoj postigle saglasnost i donijele odluku o provođenju republičkog referenduma, na kojem se građani-birači treba da izjasne o tome da li podržavaju da se 9. januar obilježava i slavi kao Dan Republike. Ponovo ističemo stav da je Odluka Ustavnog suda politički, a ne pravni akt i da je njeno sprovođenje upitno. Smatramo, takođe, da je zahtjev Ustavnog suda BiH upućen Narodnoj skupštini motivisan političkim, a ne pravnim razlozima. Zato, Narodna skupština od Ustavnog suda BiH zahtijeva da u pravnom, a ne političkom postupku, nakon preispitivanja Odluke donese novu odluku kojom će prethodnu odluku staviti van snage. Narodna skupština traži da se o njenom zahtjevu izjasni Ustavni sud BiH u pravnom postupku, a ne da navedenim traženjem vrši pritisak na Republiku Srpsku, direktno ruši dejtonska rješenja i ugrožava političku i bezbjednosnu situaciju u Bosni i Hercegovini. Smatramo, takođe, da Ustavni sud BiH previđa i činjenicu da više od 90 njegovih ranijih odluka nije provedeno, i to prvenstveno od strane organa vlasti u Federaciji BiH. Ni ovog puta nisu uvažavani ustavni standardi i kriterijumi kojima Republika Srpska garantuje punu ravnopravnost i jednakost naroda i građana pred zakonom i zaštitu od bilo kojeg oblika diskriminacije. Dan Republike je sekularni praznik. Republika Srpska ni jednim aktom Narodne skupštine, niti Ustavom, niti u pozitivnom zakonodavstvu Republike Srpske, nije ustanovila krsnu slavu kao praznik Republike. Smatramo da Ustavni sud BiH i dalje, i ovakvim načinom postupanja, potvrđuje pravičnost i ispravnost korišćenja pravnih i političkih sredstava, dakle i republičkog referenduma, koji ima savjetodavni karakter i predstavlja oblik demokratskog izražavanja političke volje građana. Očigledno je da se Ustavni sud oglušio o zahtjev Narodne skupštine za preispitivanje njegove odluke. Na osnovu iznesenih činjenica, Narodna skupština Republike Srpske zahtijeva: - prvo
, da Ustavni sud BiH prihvati zahtjev za preispitivanjem Odluke o dopustivosti i meritumu Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, u predmetu broj: U-3/13 od 26.11. 2015. godine i - drugo, da Ustavni sud BiH, nakon preispitivanja Odluke o predmetu U-3/13 od 26. 11. 2015. godine, donese novu Odluku u skladu sa važećim pravilima Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, kojom prihvata zahtjev za preispitivanje predmetne Odluke i odlučuje da svoju Odluku, u predmetu broj: U-3/13 od 26. 11. 2015. godine stavlja van snage. Istovremeno, ponovo zahtijevamo da Ustavni sud BiH obavijesti Narodnu skupštinu o postupanju po podnesenom Zahtjevu za preispitivanje Odluke Ustavnog suda BiH, u predmetu broj: U-3/13 od 26. novembra 2015. godine."
8. Također, Ustavni sud je uzeo u obzir i odgovor Narodne skupštine Republike Srpske u predmetu broj U 10/16 (odgovori dostavljeni za predmete br. U 10/16 do U 12/16 povodom zahtjeva "za rješavanje ustavnopravnog spora sa entitetom Republika Srpska" u vezi sa Odlukom o raspisivanju republičkog referenduma broj 02/1-021-894/16 od 15. jula 2016. godine ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 68/16, u daljnjem tekstu: Odluka o referendumu) u kojem je Ustavni sud 17. septembra 2016. godine donio odluku o privremenoj mjeri kojom se privremeno obustavlja primjena Odluke o raspisivanju republičkog referenduma broj 02/1-021-894/16 od 15. jula 2016. godine ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 68/16). U odgovoru Narodne skupštine Republike Srpske (od 5. septembra 2016. godine), između ostalog, navedeno je da se usvajanje Odluke o referendumu "ima isključivo smatrati kao konkretna aktivnost [Narodne skupštine] u procesu razmatranja modaliteta donošenja normativnog akta kojim bi se izvršila [odluka broj U 3/13]". Ovakav zaključak, kako se navodi, proizlazi iz pravne prirode republičkog referenduma "koji [...] ima konsultativni, odnosno savjetodavni karakter". Tek kada bi Ustav Republike Srpske davao ovlaštenje Narodnoj skupštini da "raspisuje referendume koji imaju obligatorni karakter, tek bi se u tom slučaju moglo poći od pretpostavke da se osporenom odlukom dovodi u pitanje obavezujući karakter [odluke broj U 3/13]".
9. Ustavni sud zapaža da je Narodna skupština Republike Srpske dopisom od 28. septembra 2016. godine obavijestila Ustavni sud o koracima koje je poduzela s ciljem izvršenja predmetne odluke. U tom dopisu je navedeno da je zadužena Vlada Republike Srpske da pripremi i u skupštinsku proceduru uputi Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o praznicima Republike Srpske, da je održan republički referendum, te da je Vlada Republike Srpske dopisom od 28. septembra 2016. godine obavijestila Narodnu skupštinu Republike Srpske da će Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o praznicima Republike Srpske po hitnom postupku uputiti u skupštinsku proceduru. Također, Kabinet predsjednika Vlade Republike Srpske je svojim dopisom od 29. septembra 2016. godine obavijestio Ustavni sud o preduzetim koracima, istaknuvši da je Vlada Republike Srpske na radno-konsultativnoj sjednici, održanoj 12. septembra 2016. godine, i posebnoj sjednici, održanoj 28. septembra 2016. godine, razmatrala moguće izmjene i dopune predmetnog zakona, te da će u poslovničkoj proceduri i rokovima pripremiti Prijedlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o praznicima Republike Srpske po hitnom postupku i zatražiti dopunu dnevnog reda 14. sjednice Narodne skupštine Republike Srpske, čije je održavanje zakazano za 11. oktobar 2016. godine, ili zatražiti da se održi posebna sjednica Narodne skupštine Republike Srpske.
10. U vezi sa ovim navodima, Ustavni sud ističe da je u dispozitivu Odluke broj U 3/13 dao nalog Narodnoj skupštini Republike Srpske da "u roku od šest mjeseci od dostavljanja ove odluke usaglasi član 3.b) Zakona o praznicima Republike Srpske [...] sa Ustavom Bosne i Hercegovine". Pri odlučivanju o tome Ustavni sud mora razmotriti da li je ovaj nalog proveden i da li su prihvatljivi navodi Narodne skupštine Republike Srpske da je usvajanje Odluke o referendumu konkretna aktivnost usmjerena na izvršenje odluke Ustavnog suda.
11. Ustavni sud ukazuje da je u svojoj praksi utvrdio da se "obaveznost i izvršnost odluka Ustavnog suda ne odnose samo na izreku te odluke već i na pravno shvatanje i pravne ocjene o tome koje je ustavno pravo povrijeđeno i na koji način" (vidjeti rješenja Ustavnog suda br. AP 289/03 i AP 854/04 od 1. juna 2006. godine, tačka 8, i,
mutatis mutandis, odluke o dopustivosti i meritumu br. AP 2578/15 od 12. januara 2016. godine, tačka 84, i AP 699/15 od 9. jula 2015. godine, tačka 61). Iako je navedena praksa zasnovana na članu 62. stav 4. Pravila Ustavnog suda koji se odnosi na djelovanje odluka o apelaciji, Ustavni sud smatra da se ista praksa odnosi i na odluke koje su donesene na osnovu člana VI/3.a) i c) Ustava Bosne i Hercegovine.
12. Dakle, da bi se razumio i proveo nalog Ustavnog suda iz Odluke broj U 3/13, nije dovoljno čitati i tumačiti samo tačku 2. dispozitiva navedene odluke u kojoj je taj nalog sadržan, već se mora uzeti u obzir i tačka 1. dispozitiva, ali i cjelokupno obrazloženje te odluke u kojem su iznesena pravna shvatanja Ustavnog suda na kojima je utemeljen ovakav dispozitiv. Naime, nalog iz tačke 2. je utvrđen nakon što je Ustavni sud zaključio da član 3.b) Zakona o praznicima nije u skladu sa Ustavom Bosne i Hercegovine (tačka 1. dispozitiva odluke). Taj zaključak je, opet, iscrpno obrazložen u obrazloženju odluke u kojem se, između ostalog, kaže:
[...]
78. Nesporno je da je izbor 9. januara za obilježavanje Dana Republike u osporenom članu 3.b) Zakona o praznicima inspiriran 9. januarom 1992. godine, kada je održana Skupština srpskog naroda u BiH, bez učešća pripadnika bošnjačkog i hrvatskog naroda i Ostalih i donijeta Deklaracija, kao izraz političke volje samo jednog, srpskog naroda.
79. Stoga, Ustavni sud smatra da izbor 9. januara kao datuma obilježavanja praznika Dana Republike nema simboliku kolektivnog zajedničkog sjećanja koje može doprinijeti jačanju kolektivnog identiteta kao vrijednostima koje imaju poseban značaj u multietničkom društvu koje se zasniva na uvažavanju i poštivanju različitosti kao osnovnih vrijednosti modernog demokratskog društva. U tom smislu, izbor 9. januara za obilježavanje Dana Republike kao jednog od praznika entiteta koji predstavlja ustavnu kategoriju i koji kao takav mora predstavljati i sve građane Republike Srpske kojima i sâm Ustav Republike Srpske priznaje jednaka prava nije u skladu sa ustavnom obavezom o nediskriminaciji u smislu prava grupa, jer uspostavlja povlašteni položaj samo jednog, srpskog naroda, čiji su predstavnici 9. januara 1992. godine, bez učešća predstavnika Bošnjaka, Hrvata i Ostalih, donijeli Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine, koja predstavlja jednostrani akt. Kao takav, prema mišljenju Ustavnog suda, te prema stavu Venecijanske komisije, ne može se smatrati saglasnim sa osnovnim vrijednostima izjavljenim u Ustavu Republike Srpske, tj. s poštovanjem ljudskog dostojanstva, slobode i jednakosti, nacionalne ravnopravnosti, s demokratskim institucijama, vladavinom prava, socijalnom pravdom, pluralističkim društvom, garantiranjem i zaštitom ljudskih sloboda i prava, kao i prava manjinskih grupa u skladu s međunarodnim standardima, zabranom diskriminacije (Preambula).
[...]
13. Dakle, nalog da se član 3.b) Zakona o praznicima uskladi sa Ustavom Bosne i Hercegovine je zasnovan na zaključku o neustavnosti navedene odredbe, koji je pak zasnovan na pravnom shvatanju Ustavnog suda o tome da je određivanje 9. januara kao Dana Republike suprotno ustavnoj obavezi o nediskriminaciji. Imajući to u vidu, uz činjenicu da je u Odluci o referendumu utvrđeno referendumsko pitanje: "Da li podržavate da se 9. januar obilježava i slavi kao Dan Republike Srpske?", Ustavni sud smatra da su neprihvatljivi navodi Narodne skupštine Republike Srpske da je donošenje Odluke o referendumu "konkretna aktivnost usmjerena na izvršenje odluke Ustavnog suda". Naime, ovako postavljeno pitanje zanemaruje Odluku Ustavnog suda broj U 3/13 i njegov stav o tome da 9. januar kao praznik entiteta "mora predstavljati i sve građane Republike Srpske kojima i sâm Ustav Republike Srpske priznaje jednaka prava" i da taj datum kao praznik Republike Srpske "nije u skladu sa ustavnom obavezom o nediskriminaciji u smislu prava grupa, jer uspostavlja povlašteni položaj samo jednog, srpskog naroda".
14. Uzimajući u obzir sve navedeno, Ustavni sud zapaža da Narodna skupština Republike Srpske nije poduzela konkretne mjere s ciljem izvršenja Odluke o dopustivosti i meritumu broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine, odnosno da aktivnosti Narodne skupštine Republike Srpske, koje se navode u odgovoru od 22. jula 2016. godine, kao i u odgovoru za predmet broj U 10/16, te u dopisima od 28. i 29. septembra 2016. godine nisu rezultirale mjerama koje bi u konačnici dovele do usaglašavanja člana 3.b) Zakona o praznicima Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 43/07) sa Ustavom Bosne i Hercegovine, kako je to naloženo u predmetnoj odluci Ustavnog suda.
15. Osim toga, Ustavni sud zapaža da je Narodna skupština Republike Srpske 17. juna 2016. godine podnijela zahtjev za preispitivanje Odluke Ustavnog suda broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine o kojem je Ustavni sud odlučio na Plenarnoj sjednici održanoj 17. septembra 2016. godine. Ustavni sud je zaključio da Narodna skupština Republike Srpske u svom zahtjevu za preispitivanje nije prezentirala nikakve nove činjenice u smislu člana 68. stav (1) Pravila Ustavnog suda koje bi mogle da utječu na drugačije odlučenje Ustavnog suda u predmetnom slučaju, zbog čega je Ustavni sud zaključio da ne postoje opravdani razlozi za usvajanje zahtjeva za preispitivanje Odluke Ustavnog suda broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine, te je on odbijen.
16. Imajući u vidu sve navedeno, kao i na osnovu uvida u odluke Narodne skupštine Republike Srpske objavljene u "Službenom glasniku Republike Srpske", Ustavni sud je zaključio da Narodna skupština Republike Srpske nije u ostavljenom roku usaglasila član 3.b) Zakona o praznicima Republike Srpske ("Službeni glasnik Republike Srpske" broj 43/07) sa Ustavom Bosne i Hercegovine.
17. Ustavni sud podsjeća da je svojom Odlukom broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine odredio način i rok za izvršenje odluke. Prema članu VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine, odluke Ustavnog suda su konačne i obavezujuće. Također, prema članu 72. stav (1) Pravila Ustavnog suda, konačne i obavezujuće odluke Ustavnog suda dužno je poštovati svako fizičko i pravno lice, a prema stavu (2) istog člana, svi organi vlasti su dužni u okviru svojih nadležnosti utvrđenih Ustavom i zakonom provoditi odluke Ustavnog suda.
18. Zatim, Ustavni sud podsjeća da, u skladu sa članom 61. st. (4) do (6) Pravila Ustavnog suda, odlukom kojom utvrđuje nesaglasnost odredaba zakona sa Ustavom Bosne i Hercegovine Ustavni sud može donosiocu zakona odrediti rok za usaglašavanje koji ne može biti duži od šest mjeseci, te će, ako se u ostavljenom roku ne otkloni utvrđena nesaglasnost, svojom odlukom utvrditi da nesaglasne odredbe zakona prestaju važiti narednog dana od dana objavljivanja te odluke u "Službenom glasniku Bosne i Hercegovine".
19. S obzirom na to da Narodna skupština Republike Srpske nije izvršila konačnu i obavezujuću Odluku Ustavnog suda broj U 3/13 od 26. novembra 2015. godine u ostavljenom roku, Ustavni sud je, na osnovu člana 57. stav (3), člana 61. st. (5) i (6) i člana 72. stav (6) Pravila Ustavnog suda, odlučio kao u dispozitivu ovog rješenja.
20. U skladu sa članom 72. stav (6) Pravila Ustavnog suda, ovo rješenje se dostavlja nadležnom Tužilaštvu Bosne i Hercegovine.
21. U skladu sa članom 43. stav (1) Pravila Ustavnog suda, potpredsjednik Zlatko M. Knežević i sudija Miodrag Simović su dali izjavu o neslaganju.
22. Prema članu VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine, odluke Ustavnog suda su konačne i obavezujuće.
